καρδερινα

Carduelis Carduelis Carduelis – Καρδερίνα

Γενικά είναι πολύ δύσκολο να ξεχωρίσεις όλα τα είδη καρδερίνας και μερικές φορές δυσκολεύονται ακόμη και οι ειδικοί. Συνήθως τις ξεχωρίζουμε από τον τόπο καταγωγής τους. Ο βαθμός δυσκολίας αυξάνεται επειδή ζευγαρώνονται και διαφορετικά είδη μεταξύ τους κι έτσι εμφανίζονται πουλιά με δυσδιάκριτα χαρακτηριστικά.
Βιότοπος: Η καρδερίνα ζεί σε περιοχές σε ανοιχτές περιοχές με λίγα δένδρα, πάρκα, ελαιοχώραφα, νεκροταφεία, χωράφια με οπωροφόρα δέντρα κλπ. Σ αυτές τις περιοχές φτιάχνουν τις φωλιές τους ακόμη και πού κοντά στον άνθρωπο. Θα τις δείτε να ψάχνουν για τροφή και νερό σε ομάδες από 6 – 30 ατόμων. Κατηγορία: Σπιζίδες (Fringillidae)

Σπιζίδες (Fringillidae)
Σπίνος ο κοινός
Χειμωνόσπιννος
Σκαρθί
Φλώρος
Καρδερίνα
Λούγαρο
Φανέτο
Ροδόσπιζα
Πύρρουλας
Κοκκοθραύστης
Σταυρομύτης
Καναρίνι της Συρίας
Αγριοκαναρίνι
Μαύρο καναρίνι

To κελάηδισμα της καρδερίνας είναι από τα ωραιότερα ανάμεσα στα σποροφάγα αγριοπούλια της χώρας μας. Συνήθως θα καθίσει σ ένα ψηλό σημείο και θ αρχίσει το τραγούδι της. Ξεκινά με μερικά κοφτά, επαναλαμβανόμενα κομμάτια μάλλον χαμηλά σε ένταση. Συνεχίζει με περίπλοκα τιτιβίσματα, διάρκειας ανάλογα με τον τραγουδιστή και το πάθος του για να καταλήξει σε ένα συρτό «τρίξιμο», ανάλογο της φωνής των λούγαρων.
Κύριο χαρακτηριστικό του τραγουδιού είναι η κίνηση που το συνοδεύει. Κουνάει ρυθμικά το σώμα δεξιά – αριστερά, ειδικά στο κυρίως, δυνατό, κομμάτι του τραγουδιού της όπου έχει και την μεγαλύτερη ηχητική ένταση. Στην περίοδο της αναπαραγωγής, η αρσενική, τραγουδά μόνη της δίπλα από την φωλιά της, Έπειτα από αυτήν την εποχή όλες οι αρσενικές τραγουδούν μαζεμένες σε κάποιο ψηλό σημείο δείχνοντας ότι διαγωνίζονται. Έτσι εκπαιδεύονται και οι νεαρές στο τραγούδι. Κελαηδά όλο τον χρόνο, εκτός της εποχής της πτερόροιας. Τμήματα του τραγουδιού της κελαηδά και κατά την διάρκεια της πτήσης της, όχι όμως όλο το ρεπετόριο της.
Λόγω της φωνής τους επιλέγεται πολύ συχνά και για την παραγωγή υβριδίων με άλλα πουλιά, κυρίως καναρίνια. Οι παλιότεροι αναφέρουν ότι η διασταύρωση με φανέτο παράγει πάρα πολύ καλούς τραγουδιστές. Στις καρδερίνες και τα θηλυκά τραγουδούν, όχι φυσικά με την ένταση και το ρεπερτόριο των αρσενικών. Τα 2 είδη καρδερίνας έχουν παρόμοια συμπεριφορά με την Carduelis carduelis carduelis να είναι πιο ζωηρή. Προσωπικός χώρος ορίζεται μια, νοητή, περίμετρος γύρω από την φωλιά κι εκεί, συνήθως, θα υπάρξουν διαμάχες αν παραβιαστεί η απόσταση ασφαλείας. Η προειδοποίηση είναι ανασηκωμένα και ανοιχτά φτερά και ένα απειλητικό, μακρόσυρτο στρίγγλισμα. Οι περισσότερες διαφωνίες λήγουν σε μικρό χρονικό διάστημα με την αποχώρηση του εισβολέα ή αν υπάρξει σωματικός καβγάς με την αποχώρηση του πιο αδύναμου. Το ράμφος και τα νύχια είναι τα όπλα που χρησιμοποιούν σε τέτοιες περιπτώσεις.
Όταν, πριν χρόνια, ξεκίνησε η εκτροφή της καρδερίνας ήταν δύσκολη. Οι εκτροφείς, μη γνωρίζοντας, ζευγάρωναν τα διάφορα είδη μεταξύ τους με αποτέλεσμα να μην γνωρίζουν στο τέλος ποιο είδος εκτρέφουν πραγματικά. Σήμερα θεωρείται ευθύνη των εκτροφέων η διατήρηση και συνέχιση των διαφόρων ειδών τους και όχι η ανάμειξη τους. Στην Ευρώπη, πλέον, οι περισσότεροι συστηματικοί εκτροφείς του είδους έχουν αρχίσει να εκτρέφουν το κάθε είδος χωριστά. Ο αριθμός παραγόμενων καρδερίνων σ αιχμαλωσία, πλέον, είναι σταθερός με αποτέλεσμα να θεωρείται η εκτροφή της σταθερή.
Η εκτροφή της επιτυγχάνεται ευκολότερα σε κλούβες πάνω από ένα μέτρο. Φυσικά αναφέρονται πολλά επιτυχημένα παραδείγματα και σε μικρότερες ζευγαρώστρες, αλλά αυτό δεν αποτελεί ακόμη κανόνα. Ο πιο σίγουρος και αποδοτικότερος τρόπος είναι οι μεγάλες κλούβες. Οι περισσότεροι συστηματικοί εκτροφείς που γνωρίζω, έχουν κλούβες που ξεκινούν από 1Χ1Χ2 μέτρα. Δεν έχει ιδιαίτερη σημασία αν είναι εσωτερικές ή εξωτερικές. Χρήσιμη είναι η ύπαρξη πράσινων φυλλωμάτων, φυτών κλπ, μέσα στην κλούβα. Φυσικά υπάρχει πάντα ο κίνδυνος της απογύμνωσης τους από τα ίδια τα πουλιά.
Με λίγο ψάξιμο θα βρούμε φυτά με σκληρά φύλλα που αντέχουν στην εμμονή των πουλιών. Τα ψεύτικα φυτά είναι μια λύση. Φυσικά παίζει ρόλο και το πλήθος των πουλιών ανά κλούβα. Προσωπικά έχω μόνο ένα ζευγάρι ανά κλούβα την περίοδο αναπαραγωγής, ώστε ν αποφεύγω τσακωμούς και στρές. Έπειτα από την περίοδο αναπαραγωγής, τα χωρίζω σε ομάδες αρσενικών – θηλυκών μέχρι τον επόμενο Φεβρουάριο.
Στην φύση, βρίσκουμε φωλιές ακόμη και σε απόσταση 3-4 μέτρων ανάμεσα τους, δίχως κανένα πρόβλημα. Στις κλούβες όμως, έπειτα από τις διαπιστώσεις εκτροφέων υπάρχει μεγάλη ένταση και τσακωμοί μεταξύ των αρσενικών που έχει επίπτωση και στον αριθμό των απογόνων τους. Η καρδερίνα, γενικά, δεν έχει πρόβλημα με την ανθρώπινη παρουσία. Αναφέρομαι φυσικά σε καρδερίνες εκτροφής και όχι σε αιχμαλωτισμένα πουλιά ή νεαρά που πάρθηκαν από φωλιές, στην φύση. Στις καρδερίνες έχει λιγότερη σημασία η διαμόρφωση της κλούβας – ζευγαρώστρας, από την διατροφή της την περίοδο αναπαραγωγής.
Τα κυριότερα είδη είναι:
1.Η πιο μικρόσωμη και πιο ζωηρή είναι η καρδερίνα Parva / Tschussi
2.Το "γενικό" είδος Carduelis
3.Η καρδερίνα με την καλύτερη φωνή και τα εντονότερα χρώματα, η Balkanika
4.Η μεγαλύτερη, η πιο ήμερη και ανοιχτόχρωμη είναι η Major
Η δεύτερη κατηγορία καρδερίνας είναι η καρδερίνες Ιμαλαίων (Carduelis carduelis caniceps)
Σ αυτές τις καρδερίνες λείπει ο μαύρος σταυρός στο κεφάλι και το καφέ χρώμα στην πλάτη. Το γκρι χρώμα επικρατεί περισσότερο πάνω του. Το στήθος και τα πλευρά του έχουν γκρι – καφέ χρώμα. Το ράμφος τους είναι πιο λεπτό και πιο μακρύ. Η κόκκινη μάσκα είναι μικρότερη από του Carduelis carduelis carduelis. Ο λαιμός, το στήθος και η ανοιχτόχρωμη περιοχή στο τελείωμα της πλάτης και πριν την ουρά είναι σημεία καθαρά λευκά. Οι νεοσσοί δεν έχουν την κόκκινη μάσκα και η κοιλιά καλύπτεται από γκρι – καφέ χρώμα με σκούρες ραβδώσεις. Ζουν στην Κεντρική Ασία και ο διαχωρισμός τους γίνεται με βάση του μεγέθους τους.
Carduelis carduelis caniceps

Είναι ο γενικός τύπος και ζεί στο Βόρειο Αφγανιστάν μέχρι το Νεπάλ. Με μέγεθος περίπου 14 εκατοστών είναι ο μικρότερος εκπρόσωπος του carduelis carduelis caniceps. Στα μάγουλα έχει λιγότερο λευκό χρώμα, ενώ το φτέρωμα του σε πλάτη και πλευρά είναι πιο σκούρο από τους άλλους τύπους.
Carduelis carduelis subulata
Είναι το πιο ανοιχτόχρωμο είδος των caniceps αλλά και το πιο μεγαλόσωμο. Το μέγεθος του είναι 15 εκατοστά και ζεί στην Σιβηρία σε μια περιοχή που εκτείνεται από από τον ποταμό Yenisei και μέχρι την οροσειρά Atai
Carduelis carduelis paropanisis
Έχει μέγεθος 14,5 εκατοστά. Έχει πιο σκούρα χρώματα από το subulata, ενώ δεν έχει τα σκούρα μάγουλα του caniceps. Ζει στο Ιράν και στο Νότιο Αφγανιστάν
a. Carduelis carduelis carduelis. Γενικός τύπος καρδερίνας.
Ζει στην Βορειοδυτική και Ανατολική Ευρώπη. Έχει ασπρόμαυρο κεφάλι και μια μοναδική κόκκινη μάσκα. Μαύρα φτερά πτήσης με μια χοντρή κίτρινη γραμμή. Πλάτη γκρι – καφέ. Στήθος και πλευρά ανοιχτό καφέ. Η κοιλιά έχει γριζωπό χρώμα και η περιοχή ανάμεσα στην πλάτη και στην ουρά έχει λευκό χρώμα.
Τα φτερά πτήσης και της ουράς έχουν άσπρες άκρες. Το, μακρόστενο, ράμφος της έχει χρώμα γκριζωπό με μαύρο στην άκρη του., ενώ στην εποχή αναπαραγωγής γίνεται λευκό. Έτσι καταλαβαίνουμε πότε είναι έτοιμη για αναπαραγωγή. Το μήκος, ανάλογα το είδος, είναι 13 έως 14 εκατοστά και το άνοιγμα των φτερών 21 έως 25 εκατοστά. Το βάρος κυμαίνεται ανάμεσα στα 15 και 24 γραμμάρια. Τα θηλυκά έχουν ίδιο χρωματισμό με τα αρσενικά. Τα νεαρά έχουν μαύρο – κίτρινες φτερούγες και μαύρη ουρά. Η πλάτη τους είναι γκρι – καφέ και η κοιλιά και τα πλευρά τους ανοιχτόχρωμα με μικρές σκούρες γραμμές.
b. Carduelis carduelis parva.
Ζει στην Νοτιοδυτική Ευρώπη και στην Βόρειο Αφρική. Είναι πιο σκούρο από το είδος carduelis και πιο μικρό. Είναι το πιο μικρόσωμο είδος και ζει νοτιότερα από όλα τα είδη. Το μήκος του είναι 12,5 εκατοστά περίπου.
c. Carduelis carduelis tschussi.
Ζει στην Κορσική, την Σαρδηνία και την Σικελία. Έχει περισσότερη φαιομελανίνη γι αυτό η πλάτη και η κοιλιά του είναι πιο σκούρο καφέ από το είδος carduelis. Το μέγεθος του είναι περίπου 12,5 εκατοστά.
d. Carduelis carduelis britannica.
Ζει στην Μ. Βρετανία, όπως μαρτυρά και τα όνομα της. Η πλάτη της είναι σκούρη με λιγότερο καφέ χρώμα από το carduelis. Στήθος και πλευρά πιο καφέ από το carduelis. Γενικά τα χρώματα του δεν είναι τόσο έντονα όπως στο carduelis. Το μήκος του είναι περίπου 14 εκατοστά.
e. Carduelis carduelis balkanika.
Ζει στα Βαλκάνια και στην Κρήτη. Περισσότερη φαιομελανίνη από την carduelis, αλλά λιγότερο από την tschussi, πολλές φορές εμφανίζεται με μάγουλα χρώματος ανοιχτού καφέ. Έντονα χρώματα και πολύ δυνατή και καθαρή φωνή. Το μέγεθος της είναι περίπου 14 εκατοστά.
f. Carduelis carduelis major.
Ζει στην Βορειοανατολική Ευρώπη μέχρι την Σιβηρία. Είναι το πιο ανοιχτόχρωμο είδος. Όλες οι ανοιχτόχρωμες περιοχές είναι λευκές. Έχει το μεγαλύτερο ράμφος από όλα τα είδη και το μέγεθος του είναι περίπου 15-16 εκατοστά.
g. Carduelis carduelis niediecki.
Ζει στα νησιά του Αιγαίου, στην Κύπρο, στην Κεντρική και Δυτική Τουρκία μέχρι το Βορειοδυτικό Ιράν και το Ισραήλ. Τα χρώματα της είναι σαν το είδος tschussi, όμως όχι τόσο έντονα. Το μέγεθος του είναι περίπου 13 εκατοστά.
h. Carduelis carduelis brevirostris.
Ζει στην Κριμαία και στον Καύκασο. Έχει περισσότερο καφέ χρώμα και λιγότερο γκρι. Η ονομασία του προέρχεται από μια λευκή γραμμή ανάμεσα στο μαύρο του αυχένα και στο καφέ της πλάτης. Τον χειμώνα μεταναστεύει στην Ελλάδα. Το μέγεθος είναι περίπου 14 πόντους.

i. Carduelis carduelis loudoni.
Ζει στο βόρειο Ιράν μέχρι τον Καύκασο. Έχει πολύ καφέ χρώμα αριστερά και δεξιά στο στήθος. Η πλάτη έχει πολύ σκούρο καφέ χρώμα. Το μέγεθος του είναι περίπου 13 εκατοστά.